“احترام”، روح هنرهای رزمی است.
فلسفه احترام در آیکیدو

هنرهای رزمی تنها در تکنیک‌های جنگی خلاصه نمی‌شوند؛ آنها پلی میان قدرت و انسانیت هستند. اگر احترام را از این مسیر حذف کنیم، هنرجویان تنها مبارزه و خشونت را خواهند آموخت و در گذر زمان، به جنگجویانی تبدیل می‌شوند که صرفاً به پیروزی می‌اندیشند، نه به تعادل.
اما احترام، جوهره‌ی واقعی هنرهای رزمی است. این عنصر حیاتی، روح را پرورش می‌دهد، احساس مسئولیت را تقویت می‌کند و قدرشناسی، فروتنی و ارزش‌های والای انسانی را در وجود رزمی‌کار نهادینه می‌کند. احترام، تعادل میان ذهن و جسم را برقرار می‌سازد و مبارزه را از یک نبرد خشن، به مسیری برای رشد درونی و تعالی تبدیل می‌کند.
نقل است که موریهه اوشیبا، بنیانگذار آیکیدو، این هنر را نه برای شکست‌دادن، بلکه برای محافظت آفرید.
در آیکیدو، قدرت تنها ابزاری برای دفاع است، نه برای آسیب‌زدن. تمرین‌کنندگان آن می‌آموزند که چگونه مهاجم را مهار کنند، بی‌آنکه به او صدمه بزنند، چراکه در فلسفه‌ی آیکیدو، پیروزی واقعی در ایجاد هماهنگی و آرامش است، نه در غلبه بر دیگران.
“هنرهای رزمی بدون احترام، تنها سایه‌ای از جنگ هستند. اما با احترام، تبدیل به مسیری برای تکامل می‌شوند.”

این متن از لحاظ فلسفی درست است و با اصول هنرهای رزمی سنتی، به‌ویژه آیکیدو، هماهنگی دارد. در ادامه، بخش‌های مختلف این ایده را بررسی می‌کنم:
۱. احترامات و تعادل در هنرهای رزمی
در تمامی هنرهای رزمی سنتی، از جمله آیکیدو، کاراته، جودو و کن‌دو، احترام بخش اساسی آموزش است. این احترام شامل مواردی مانند تعظیم (ری)، گوش دادن به استاد، رعایت ادب در تعامل با هم‌تمرینی‌ها و پایبندی به اصول اخلاقی است. از نظر روان‌شناختی، احترام به ایجاد حس مسئولیت، همدلی و خودکنترلی کمک می‌کند. بدون این بخش، هنرهای رزمی ممکن است صرفاً به ابزار خشونت تبدیل شوند.

۲. هنرهای رزمی بدون احترام، تبدیل به مبارزه صرف می‌شوند
یکی از اهداف اصلی هنرهای رزمی، رشد شخصیت است. اگر احترام و ارزش‌های اخلاقی حذف شوند، هنرجویان تنها مهارت‌های جنگی را یاد می‌گیرند و ممکن است ذهنیت مبارزه‌جویانه افراطی در آنها شکل بگیرد. در مقابل، احترام و فلسفه نهفته در هنرهای رزمی باعث می‌شود فرد از مهارت‌های خود برای دفاع مشروع، حفاظت از خود و دیگران و رشد درونی استفاده کند.

۳. تعادل بین روح و جسم
مطالعات روان‌شناسی نشان داده‌اند که تمرینات بدنی همراه با اصول اخلاقی، مانند مدیتیشن و احترام، باعث بهبود سلامت روان، کاهش استرس و افزایش تمرکز می‌شوند. در هنرهای رزمی شرقی، این تعادل میان ذهن و بدن با مفاهیمی مانند “کی” (Chi یا Qi در طب سنتی چینی) و “زانشین” (Zanshin – حضور ذهن و آگاهی در مبارزه و زندگی) توضیح داده می‌شود.

۴. فلسفه آیکیدو: دفاع بدون آسیب‌رسانی
موریهه اوشیبا بنیانگذار آیکیدو، این هنر را با هدف حفاظت از خود و حتی مهاجم ایجاد کرد. او معتقد بود که خشونت باید با کنترل و هدایت انرژی حریف مهار شود، نه با تخریب. این ایده ریشه در فلسفه “نانا کوروبی یا اوکی” (هفت بار بیفت، هشت بار برخیز) و “ماساگاری” (هماهنگی و همدلی در مبارزه) دارد.

شیهان مهدی نعمتی: “احترام در هنرهای رزمی، مرز میان جنگجو و مبارز است. جنگجو برای غلبه می‌جنگد، اما مبارز برای تعادل؛ هنر رزمی آیکیدو نشان می‌دهد که قدرت واقعی در کنترل است، نه در تخریب؛ و این همان جایی است که مبارزه به هنر تبدیل می‌شود.”

نتیجه‌گیری:
تحقیقات روان‌شناختی نیز نشان می‌دهند که ترکیب احترام، تمرینات فیزیکی و اصول اخلاقی در هنرهای رزمی باعث رشد شخصیت، افزایش تعادل روحی و جلوگیری از خشونت غیرضروری می‌شود. آیکیدو به‌عنوان نمونه‌ای از یک هنر رزمی با محوریت صلح و تعادل، یکی از بهترین مثال‌ها برای این دیدگاه است.

شیهان مهدی نعمتی، مدرس ارشد آیکیدو و بنیانگذار “خانه آیکیدو” . سال‌هاست که در آموزش و ارتقاء هنرهای رزمی، به‌ویژه آیکیدو، فعالیت می‌کند و همواره تلاش کرده‌ است تا این هنر را نه تنها به عنوان یک ورزش، بلکه به عنوان یک مسیر معنوی و فلسفی برای تعالی جسم و روح معرفی کند. این مقاله را به شما دوستدران هنرهای رزمی تقدیم می‌کنیم تا یادآوری باشد که احترام، جوهره و روح هر هنر رزمی است.”

“به قلم شیهان مهدی نعمتی بنیانگذار خانه آیکیدو و مدرس ارشد هنرهای های رزمی”